เพลงเด็กมอญ

เนื้อเพลง และคำแปลเลื่อน
งัวซอ โย่นโย่น
โกนป๊ะจิว่อนด๊าด ชญามเกลิง
ฮะต๊าดนา หย่าญเยื่ยม ผีแก่ว
แม่แล หนุ่มป๊าบ เปลิบเกลิง
ก่ายโกน โกนกุโกโลน
โกนอะจ๊าดฮะกาว
อะตาว อะดอ แน่ะ!ชญามเอย

คำแปล
ตอนเย็นแม่มองลูกแล้วบอกว่าห้ามลงเล่นน้ำนะเพราะตอนเย็นจระเข้จะมาเล่นน้ำแม่กลัวลูกโดนกินแต่จระเข้จะไม่กินลูกหรอกเพราะลูกเป็นลูกของคนมีบุญ

เพลงกล่อมเด็กภาษามอญ : https://www.youtube.com/watch?v=kX8h23oV7nE

เพลงเด็กมอญ เป็นเพลงที่ผู้ใหญ่ร้องให้เด็กฟังหรือเป็นเพลงที่เด็กๆ ร้องเล่นกัน เพลงเด็กเป็นเพลงสั้นๆ สาระของเนื้อเพลงมีทั้งที่เป็นเรื่องมีสาระหรือเป็นเรื่องที่ไม่เป็นสาระ ไม่ยึดถือสัมผัสคล้องจองของถ้อยคำ ส่วนมากเป็นคำกลอนง่ายๆ มีจังหวะและทำนองเพลงค่อนข้างช้า จังหวะและทำนองมีความสำคัญมากกว่าถ้อยคำและความหมายของเพลง ถือจังหวะของถ้อยคำและระดับเสียงสูงต่ำเป็นหลัก เพลงเด็กมอญ แบ่งได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ เพลงกล่อมเด็ก เพลงร้องเล่นกับเด็ก และเพลงเด็กเล่น

เพลงกล่อมเด็กมอญ เป็นเพลงที่ขับร้องเพื่อกล่อมให้เด็กนอนหลับ ทำให้เด็กเพลินเพลินหลับง่าย เพลงที่นำมาร้องกล่อมเด็ก เป็นเพลงที่มีทำนองช้าๆ เนื้อหาของเพลงมีทั้งที่มีสาระและไม่มีสาระ บางครั้งผู้ร้องนึกอะไรขึ้นมาได้ก็ร้องออกมาด้วยทำนองช้าๆ หรือทำเสียงดนตรีด้วยการเปล่งเสียงเป็นเสียงกลอง เสียงฆ้อง

เพลงกล่อมเด็กของมอญมีการแต่งขึ้นเป็นบทวรรณกรรม โดยเฉพาะในวรรณกรรมมอญ เช่น พุทธประวัติ ตอนพระนางยโสธราพิมพาร้องกล่อมพระราหุล หรือบทเพลงกล่อมเด็กให้รู้จักคุณพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ผู้ที่สามารถขับร้องบทเพลงดังกล่าวนำมาขับกล่อมเด็กได้ มีเฉพาะผู้ที่ได้ฝึกและท่องจำบทร้องได้เท่านั้น เพราะเพลงกล่อมเด็กที่ปรากฎในวรรณกรรมนั้น มีทำนองและเนื้อเพลงที่มากและยากกว่าเพลงกล่อมเด็กทั่วๆ ไป

เพลงนกขุนทอง

คำมอญ	แปลเป็นไทย
ซาร้อยกา นุ่มป๊ะดัวคะราง	นกขุนทองเอย เจ้าอยู่ในกรง
เตี้ยะกรางโล่ฮา ซาร้อยกา	ถูกขังไว้ เจ้าขุนทองเอ๋ย
ชาร้อยกา โต้งคะลาจก์	เจ้ากระโดดโลดเต้น เจ้าขุนทองเอ๋ย
เปี้ยะกั่ว เมี้ยะลาจก์ฮีฮา	แมวจ้องมองอยู่
ซาร้อยกา	เจ้าขุนทองเอ๋ย
ซาร้อยกา เจี้ยะอ้ะนะ	ขุนทองเอย เจ้ากินอาหาร
ก๊กต๊ะละฮา ซาร้อยกา	ร้องเรียกเจ้าของ เจ้าขุนทองเอย
ซาร้อยกาปยุ้ “ เก๊ยก ” “ เกี๊ยก ”	ขนทองแก่ (ร้อง) “ เก๊ยก ” “ เกี๊ยก ”
เปี้ยะกั่วเปี้ยกไช่ก์ฮา ซาร้อยกา	แมวมันตามตะปบ เจ้าขุนทองเอย

เพลงร้องเล่นกับเด็ก เป็นเพลงที่ผู้ใหญ่ร้องล้อเล่นกับเด็กด้วยความเมตตา เอ็นดูเด็ก เช่น เพลงแม่โยนลูก ผู้ใหญ่ร้องหยอกล้อเด็กในขณะที่อุ้มเด็กอยู่ด้วย ปากก็ร้องหยอกล้อเด็กด้วยคำร้องและทำนองง่ายๆ

เพลงแม่โยนลูก

คำมอญ	แปลเป็นไทย
โกนมิ้ห์ โกนมิห์	ลูกแม่ ลูกแม่
อิม กามิ้ห์ ฮา	ลูกยิ้มให้แม่นะ
อะลอเมี้ยะโกนอา	พ่อเขาไปไหนเอ่ย
แตมฮาโกน มิ้ห์	ลูกแม่รู้ไหมหนอ
เฮมา เฮมา เกลิงม่ง เกลิงม่ง	เฮมา เฮมา พ่อกำลังมา พ่อกำลังมา
ตะงัว โญ่งโญ่ง ฮองา โน่นเมียะรุ้	วันนี้หงสามีประสาทสวย
เยี้ยเต๊ะ โญ่ง โญ่ง ล่งควาตัวปรุ	พรุ่งนี้ดีใจได้ร่วมตบมือ
โกนมิ้ห์เลี้ยะปะอานุ้ห์	ลูกแม่อย่าเกียจคร้าน
จุ้เจี้ยะอายกะมาย	มรดกปู่ย่า ตายาย
เชอระกลุ๊ย่าย น่ายจุ๊ป๊ะซะเมิน	ลูกดูซิ ปู่จะได้เป็นเจ้านาย

เพลงเด็กเล่น หรือ เพลงประกอบการเล่นของเด็กมอญ เป็นเพลงที่เด็กมอญนำมาร้องเล่นกัน หรือเพลงที่ผู้ใหญ่สอนเด็กด้วยการให้ร้องเพลงพร้อมกับการเล่นของเด็กๆ เพลงประเภทนี้มักจะมีสาระในเชิงให้สติ ให้ความรู้แก่เด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้เด็กได้รู้จักการทำตัวให้เป็นคนดี เช่น เพลงเล่นให้ได้เพื่อน และเพลงเล่นแล้วต้องอ่านหนังสือ เป็นต้น

เพลงเล่นให้เป็นเพื่อน

คำมอญ	แปลเป็นไทย
ว่านกอดต๊ะฮ์รั่ว	เล่นให้เป็นเพื่อนกัน
ว่านมิ้บญี่ซะเม้าะฮ์	เล่นให้เป็นเพื่อนกัน
เญี้ยะอัวป๊ะกรั่วแล้ก	พวกเราอย่าทะเลาะกัน

เพลงเล่นแล้วต้องอ่านหนังสือ

คำมอญ	แปลเป็นไทย
ว่านตุยโป้ะฮ์เลิ้ด	เล่นกันแล้วต้องไปอ่านหนังสือ
ว่านมิ้บท้อดเยิ้ก	เล่นสนุกได้พลังแข็งแรง
เลิ้ดเลี้ยะป๊ะเวิ้ด	แต่อย่าลืมอ่านหนังสือ
ตุยโต้ะฮ์เกิ้ดโป้ะฮ์ญิฮ์	เล่นแล้วให้มุมานะไม่ละการอ่านหนังสือ

พิศาล บุญผูก (2558.) ปี่พาทย์มอญรำ นนทบุรี: โครงการบริการวิชาการแก่สังคม สำนักบรรณสารสนเทศ
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

เพลงกล่อมเด็กภาษามอญ (2559) สืบค้นจาก : https://www.youtube.com/ watch?v=kX8h23oV7nE