เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์

...

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นในวาระสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ ครบ 100 ปี ประกอบด้วยสายสร้อย ดวงตรามหาจักรี จุลจักรีพร้อมสายสพาย และดารามหาจักรี

สายสร้อย

...

สายสร้อย ทำด้วยทองคำ ประดับรูปพระแสงจักรคล้องกันสององค์ และพระแสงตรีเสียงสลับบนและล่างอีกสององค์ เว้นระยะกันรอบสายสร้อยรวม 12 คู่ สลับกับรูปพุ่มทองคำ 12 พุ่ม

ดวงตรามหาจักรี

...

ดวงตราทำด้วยทองคำรูปพระแสงจักรสลับรูปพระแสงตรีแปดองค์ ภายในวงกลมมีขอบนอกเป็นพวงมาลัยลงยาสีเขียว ขอบในเข้ามามีพื้นสีแดง จารึกอักษรภาษิตแปลความว่า

“ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดี ในวงตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องทำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง” และมีอักษรย่อว่า ร.จ.บ.ต.ว.ห.จ. (เราจะบำรุงวงศ์ตระกูลให้เจริญ ด้านหลังของดวงตราเป็นสัญลักษณ์ของกษัตริย์สี่พระองค์ คือรูปครุฑ ปราสาท มงกุฎ จุลมงกุฎ พื้นลงยาเขียว มีขอบสีแดวงจารึกอักษรว่า ปีมะเมีย จัตวาศก ศักราช 1244”

จุลจักรีพร้อมสายสะพาย

...

เป็นรูปพระแสงจักรและพระแสงตรีขัดกัน เบื้องบนเป็นพระแสงจักรและพระแสงตรีสามคู่สอดไขว้กันและประกอบด้วยพระแสงอัษฎาวุธห้อยกับสายสะพายสีเหลือง

ดารามหาจักรี

...

ทำด้วยทองคำเป็นรูปพระแสงจักรแปดกลีบ มีพระแสงตรีสอดอยู่ด้านหลังสิบองค์สลับกับรัศมีเงินรอบดวงดารา

“ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดี ในวงตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องทำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง” และมีอักษรย่อว่า ร.จ.บ.ต.ว.ห.จ. (เราจะบำรุงวงศ์ตระกูลให้เจริญ ด้านหลังของดวงตราเป็นสัญลักษณ์ของกษัตริย์สี่พระองค์ คือรูปครุฑ ปราสาท มงกุฎ จุลมงกุฎ พื้นลงยาเขียว มีขอบสีแดวงจารึกอักษรว่า ปีมะเมีย จัตวาศก ศักราช 1244”