นิทานพื้นบ้าน เรื่อง พระร่วง

พระร่วง

         นิทานเรื่องนี้เล่าโดยนายปลั่ง มีจุ้ย ชาวบ้านตำบลโคกสลุด อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว นายคงเครา พ่อเมืองละโว้ (ลพบุรี) เป็นนายกองส่วยน้ำในสมัยที่ขอมยังปกครอง
เมืองละโว้ มีบุตรชื่อนายร่วง เมื่อนายคงเคราตาย นายร่วงเป็นพ่อเมืองแทน นายร่วงเป็นผู้มีวาจาสิทธิ์
สาปให้อะไรเป็นอย่างไรก็จะกลายเป็นอย่างนั้น เมื่อถึงเวลาส่งส่วยน้ำในทะเลชุบศรให้แก่ขอม นายร่วงใช้
วาจาสิทธิ์ตักน้ำใส่ชะลอมส่งไปถวายพระเจ้าพันธุมสุริยวงศ์ กษัตริย์ขอม พระองค์ทราบเรื่องพระร่วงมีวาจา
สิทธิ์ ทรงเกรงว่านายร่วงจะเป็นศัตรูสำคัญของขอม จึงส่งคนมาจับ ขอมสมาดโขลญลำพงเป็นผู้มีอิทธิฤทธิ์
สามารถดำดินได้ จึงแทรกแผ่นดินไปหาตัวนายร่วง นายร่วงทราบข่าวว่าจะถูกจับตัว ก็หนีไปบวชเป็นพระ
อยู่ที่สุโขทัย จึงเรียกว่าพระร่วง ขณะที่พระร่วงกวาดลานวัดอยู่ ขอมดำดินมาโผล่ในลานวัด เห็นพระร่วงจึง
ถามหานายร่วงที่เป็นชาวละโว้ว่าหนีไปอยู่ที่ใด พระร่วงจึงสั่งให้ขอมคอยอยู่ที่นี่ จะไปตามนายร่วงมาให้
ด้วยอำนาจวาจาสิทธิ์ ขอมจึงกลายเป็นหิน ในขณะนั้น เจ้าเมืองสุโขทัยสิ้นพระชนม์ กิตติศัพท์ความมีวาจา
สิทธิ์  ของนายร่วงแพร่หลายโดยเฉพาะการสาปขอมให้กลายเป็นหิน ทำให้คนทั้งหลายนับถือว่ามีบุญญาธิ
การ จึงเชิญให้ลาสิกขาบทมาครองราชสมบัติเป็นกษัตริย์กรุงสุโขทัย ทรงพระนามว่า พระเจ้าศรีจันทราธิบดี
(ศรีอินทราทิตย์)

วัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย

พระเจ้าพันธุมสุริยวงศ์

แหล่งข้อมูล
นิทานพื้นบ้านของท้องถิ่นสุโขทัยและบริเวณโดยรอบ. พิษณุโลก : :ศูนย์สุโขทัยศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พิษณุโลก,
2522. หน้า 3-4
สมุดรูปตัวอย่างเครื่องแต่งตัวลครพูดเรื่องพระร่วงของพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทร์มหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว.