เป็นเรือนเครื่องผูก เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เรือนไม้ไผ่  เรือนมีขนาดเล็กคล้ายเรือนเครื่องผูกของภาคกลาง  สร้างด้วยไม้ไผ่หรือใช้ไม้จริงบางส่วน  เช่น เสา ขื่อ รอด  เพื่อช่วยให้แข็งแรงมั่นคง  ฝา  พื้น  และโครงหลังคาทำด้วยไม้ไผ่  มักทำหลังคาเตี้ย  ชายคาคลุมต่ำเพื่อป้องกันลมและความหนาวเย็น  หลังคามุงด้วยใบตองตึงหรือใบพลวง  บนเรือนแบ่งเป็นห้องนอนสำหรับเจ้าของบ้าน  เติ๋น  สำหรับรับแขก  ครัว  ด้านหน้าเป็นชานและร้านน้ำ (ฮ้านน้ำ) ที่ยกพื้นสูงสำหรับวางหม้อน้ำดื่มประจำบ้าน  มักยกสูงจากพื้น  มีหลังคาคลุมเพื่อกันแดดไม่ให้ร้อน  เรือไม้บั่วเป็นที่อยู่อาศัยของชาวบ้านทั่วไปก่อนที่จะพัฒนาเป็นเรือนไม้จริง  ปัจจุบันไม่ค่อยพบเรือนชนิดนี้

       เป็นเรือนที่สร้างด้วยไม้จริง  ผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า  ทรงเตี้ย  ใต้ถุนสูง  นิยมปลูกคู่กันสองหลังเป็นเรือนแฝด  มีพื้นระดับเดียวกัน  เรียกว่า สองหลังร่วมพื้น  เรือนกาแลประกอบด้วยเรือนนอน  เติ๋น  ชานและร้านน้ำอยู่ด้านข้างชาน  ยกพื้นสูงมีหลังคา  บันไดขึ้นเรือนอยู่ด้านหน้าของชาน  ฝาทำด้วยไม้แบบฝาสายบัว  ด้านบนผายออก (ฝาตาก) เพื่อระบายลมหนาวไม่ให้เข้าไปในตัวเรือน  หลังคามุงกระเบื้องดินหรือกระเบื้องขอปลายตัด ปลายมน  หรือกระเบื้องไม้ (แป้นเกล็ด) ป้านลมทำเป็นไม้ไขว้กัน  สลักเป็นลวดลาย  เรียก กาแล  ก๋าแล  แก๋แล  หรือ กะแล  สลักเป็นลายกระหนกสามตัว  ลายเครือเถา  และลายเมฆไหล  เรือนกาแลนิยมปลูกตามดวงตะวัน  หน้าเรือนอยู่ทิศเหนือหรือทิศใต้