สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี กุลสตรีศรีสยาม

20 ธันวาคม 2562 เป็นวันครบ 115 ปี วันคล้ายวันพระราชสมภพในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ซึ่งทรงพระราชสมภพเมื่อวันอังคารที่ 20 ธันวาคม 2447 พระยศเดิมคือหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี สวัสดิวัตน์ เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์และพระเจ้า วรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภาพรรณี ทรงได้รับการอบรมเลี้ยงดูในราชสำนักสมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในรัชกาลที่ 6 และ 7

เมื่อทรงเข้าพิธีเกษากันต์แล้ว ในวันที่ 26 สิงหาคม 2461 ได้ทรงอภิเษกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนศุโขทัยธรรมราชา และได้ประทับที่วังศุโขทัย พระสถานะและพระชนม์ชีพของพระองค์เปลี่ยนไปเมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าทรงรับราชสมบัติเฉลิมพระปรมาภิไธยเป็นพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและทรงสถาปนาพระวรราชชายาขึ้นเป็นสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ทรงร่วมทุกข์สุขเคียงพระองค์พระบรมราชสวามีแม้ในเหตุการณ์วิกฤตของประเทศ

เมื่อครั้งสถาปนามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ศาสตราจารย์ ดร.วิจิตร ศรีสอ้าน ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายตรามหาวิทยาลัย รายงานกิจการของมหาวิทยาลัย และมีพระราชเสาวนีย์ทรงอำนวยพรในการดำเนินงานของมหาวิทยาลัย และในปี 2538 มหาวิทยาลัยได้พระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระปรมาภิไธยในพระบาทสมเด็จพระปกเจ้าอยู่หัวและพระนามาภิไธยในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี เป็นชื่อห้องที่รวมรวมสารสนเทศพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจที่เกิดขึ้นในรัชสมัยรัชกาลที่ 7

ห้องสมุด มสธ. ขอแนะนำหนังสือที่น่าสนใจเกี่ยวกับสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี คือ “กุลสตรีศรีสยาม สง่างามทุกกาลสถาน” เป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่เรียบเรียงจากงานวิจัยและบทสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้องกับสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี นำเสนอเกร็ดข้อมูลพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ พระราชจริยาวัตร รวมทั้งบรรยากาศกลิ่นอายในราชสำนักสยาม ตลอดจนเหตุการณ์ประวัติศาสตร์สำคัญผ่านการบอกเล่าของสมเด็จพระบรมราชินีแห่งสยามองค์สุดท้ายในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ รวมทั้งจากปากคำของอดีตข้าราชสำนักและข้าราชบริพารในพระองค์ ด้วยสำนวนภาษาเรียบง่ายให้ความเพลิดเพลิน ช่วยให้ทราบถึงพระมหากรุณาธิคุณและน้ำพระราชหฤทัยที่งดงาม

นอกจากนี้ ยังมีสารสนเทศที่เกี่ยวกับพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ซึ่งสามารถค้นคว้าเพิ่มเติมได้จากหนังสือ เอกสารจดหมายเหตุ และสื่อดิจิทัล ห้องพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ดังนี้

  1. กุลสตรีศรีสยาม : สง่างามทุกกาลสถาน (DS578.32.ร6 พ43 2560)
  2. ประมวลพระฉายาลักษณ์ และภาพพระราชกรณียกิจ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 7 (DS578.32 .ร6 ป4)
  3. ร้อยกรองพระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 (DS578.32.ร6 พ72 2551)
  4. พระราชบันทึกทรงเล่า : ในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 (DS584 ร79 2545)
  5. รัตนราชนารีคู่บารมีพระปกเกล้า (DS578.32.ร6 ร63 2550)
  6. ร้อยปีพระบรมราชินีคู่บารมีพระปกเกล้าฯ (DS578.32 .ร6 ร54 2547)
  7. สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 (นิทรรศการออนไลน์)

8.สวนบ้านแก้วในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 (นิทรรศการออนไลน์)