ภาพยนตร์ส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 เรื่อง “เสด็จประพาศชะวา พ.ศ.๒๔๗๒” ถูกคัดเลือกให้ได้รับการขึ้นทะเบียน “มรดกภาพยนตร์ของชาติ ประจำปี 2568” โดยทางหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) กระทรวงวัฒนธรรมได้ประกาศรายชื่อภาพยนตร์ทรงคุณค่าที่ได้รับการคัดเลือกในวันอนุรักษ์ภาพยนตร์ไทย เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2568

ภาพยนตร์ส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงถ่ายทำเหตุการณ์การเสด็จประพาส สิงคโปร์ ชวา บาหลี ในปี 2472 เพื่อกระชับสัมพันธไมตรีและศึกษาความเป็นไปของประเทศเพื่อนบ้านที่เป็นอาณานิคม ทรงเลือกสิงคโปร์ ซึ่งเป็นอาณานิคมของอังกฤษ และชวาซึ่งเป็นอาณานิคมของเนเธอร์แลนด์เป็นแห่งแรก การเสด็จพระราชดำเนินนี้ มีหลักฐานทั้งเอกสารจดหมายเหตุอย่างละเอียดสำคัญ หนังสือพระราชหัตถเลขาที่ทรงบันทึก และภาพยนตร์นี้ก็นับว่าเป็นบันทึกจดหมายเหตุที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะภาพยนตร์หรือภาพเคลื่อนไหวได้แสดงเหตุการณ์ตามลำดับตลอดระยะทางเสด็จฯ




โดยภาพยนตร์ชุดนี้ถ่ายด้วยฟิล์ม 16 มม. สีขาวดำ และภาพยนตร์เรื่องนี้แม้จะเป็นภาพยนตร์เงียบ ซึ่งมีเพียงการใช้ตัวอักษรเป็นหัวข้อบรรยายเหตุการณ์ แต่ด้วยคุณค่าของภาพเคลื่อนไหวที่ได้บันทึกการเสด็จประพาสครั้งนี้อย่างละเอียด มีความยาวถึง 4 ชั่วโมง นับเป็นจดหมายเหตุบันทึกประวัติศาสตร์วัฒนธรรมและรัฐพิธีการรับแขกบ้านแขกเมืองของประเทศอาณานิคม ด้วยมุมมองส่วนพระองค์ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ซึ่งแตกต่างจากภาพยนตร์ที่ถ่ายทำอย่างเป็นทางการของพระราชสำนัก ทำให้เสมือนหนึ่งผู้ชมได้ตามเสด็จไปเห็นหรือกระทั่งดุจไปอยู่ในเหตุการณ์ประวัติศาสตร์นั้น
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพจาก หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน)
- บทความ เสด็จประพาศชะวา พ.ศ.๒๔๗๒
- ชมตัวอย่างภาพยนตร์ “เสด็จประพาศชะวา พ.ศ.๒๔๗๒”
สาระความรู้เพิ่มเติม
- STOU Storian Podcast EP.6 จุดเริ่มต้นภาพยนตร์…สู่พระราชนิยมพระปกเกล้าฯ
- STOU Storian Podcast EP.17 รัชกาลที่ 7 กษัตริย์นักถ่ายภาพยนตร์
- STOU Storian Podcast EP.18 ภาพยนตร์ในล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 7
- บทความออนไลน์ “ภาพยนตร์ทรงถ่าย” ในรัชกาลที่ 7 มรดกภาพยนตร์ของชาติ
- บทความออนไลน์ เรื่อง พระชนมชีพรัชกาลที่ 7 หลังทรงสละราชสมบัติ
- ร้อยภาพเล่าเรื่อง: พระราชนิยมด้านภาพยนตร์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว