มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) เป็นมหาวิทยาลัยเปิดในระบบการศึกษาทางไกล ดำเนินภารกิจโดยยึดหลักการศึกษาตลอดชีวิต มุ่งเน้นการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีคุณภาพ สามารถตอบสนองต่อการพัฒนาประเทศได้อย่างยั่งยืน ในระยะแรกของการก่อตั้งระหว่างปี พ.ศ. 2521-2527 มสธ.ยังไม่มีที่ทำการถาวรต้องเช่าอาคารต่าง ๆ ของหน่วยงานรัฐในเขตกรุงเทพมหานครเพื่อใช้เป็นที่ทำการชั่วคราว ต่อมาในปลายปี พ.ศ. 2527 มสธ. ได้ย้ายเข้าสู่ที่ทำการถาวร ตั้งอยู่ที่ ต.บางพูด อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี มีพื้นที่ประมาณ 90 ไร่ ซึ่งเป็นที่ดินได้รับบริจาคมาจำนวน 30 ไร่ และมหาวิทยาลัยซื้อเพิ่มเติมอีก 60 ไร่
ในสมัยนั้นท่านศาสตราจารย์ ดร.วิจิตร ศรีสอ้าน อธิการบดีผู้ก่อตั้งได้มีแนวคิดและวางนโยบายที่จะปรับปรุงภูมิทัศน์ที่ทำการของมหาวิทยาลัยให้เป็นทั้งที่ทำงานและที่ผักผ่อนหย่อนใจในยามว่างของชาว มสธ. โดยยึดหลัก “สะอาด สวยงาม และเป็นระเบียบเรียบร้อย” มีการจัดบริเวณให้ร่มรื่น สวยงาม ไม่เป็นป่าคอนกรีต มีมุมที่เป็นสโมสรสำหรับใช้ในกิจกรรมกีฬาและนันทนาการในลักษณะเป็นคันทรีคลับหรือสปอร์ตคลับ ทั้งนี้เพื่อให้เป็นที่ทำงานที่สมบูรณ์แบบและมีสภาพแวดล้อมที่จะเป็นปัจจัยให้การทำงานเกิดประสิทธิภาพและช่วยให้สังคมที่อยู่รอบ ๆ มหาวิทยาลัยมีทิวทัศน์ที่สวยงามและร่มรื่น นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ที่ให้คนในชุมชนเข้ามาใช้เป็นสถานที่ออกกำลังกายและผักผ่อนหย่อนใจได้อีกด้วย
จากวันนั้นมาจนถึงวันนี้เป็นระยะเวลาผ่านมากว่า 40 ปีแล้ว ภูมิทัศน์ของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชก็ยังมีเอกลักษณ์เด่นเช่นเดิม จากแนวคิดริเริ่มของศาสตราจารย์ ดร.วิจิตร ศรีสอ้านที่จะทำให้มสธ.เป็น “มหาวิทยาลัยสีเขียว” จึงเป็นที่มาและนำไปสู่การเข้าร่วมการจัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก (UI GreenMetric World University Rankings) ซึ่งมีหลักเกณฑ์ที่ใช้เป็นตัวชี้วัดในการจัดอันดับจำนวน 6 ด้าน ได้แก่ 1) ที่ตั้งและโครงสร้างพื้นฐาน 2) พลังงานและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 3) ของเสีย 4) น้ำ 5) การสัญจร 6) การศึกษาและการวิจัย
จากผลการจัดอันดับ UI GreenMetric World University Rankings 2021 ผลปรากฏว่ามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชได้คะแนน 4,800 คะแนน จาก 10,000 คะแนน จัดเป็นอันดับที่ 638 จาก 956 มหาวิทยาลัยทั่วโลก และได้อันดับที่ 32 จาก 39 มหาวิทยาลัยในประเทศไทย และเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2564 มีผู้แทนมหาวิทยาลัยได้เข้าร่วมในพิธีประกาศผลการจัดอันดับ มหาวิทยาลัยสีเขียว และรางวัลมหาวิทยาลัยดีเด่นด้านต่าง ๆ ซึ่งจัดงานในรูปแบบออนไลน์
นอกจากการปรับแต่งภูมิทัศน์ของมหาวิทยาลัยให้ร่มรื่น สวยงาม เป็นระเบียบแล้ว มหาวิทยาลัยยังได้ดำเนินภารกิจเพื่อให้สอดรับกับการเป็น มหาวิทยาลัยสีเขียวในด้านการประหยัดพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติ อาทิ โครงการก่อสร้างอาคารห้องสมุดและศูนย์การเรียนรู้มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ซึ่งเป็นอาคารที่ออกแบบโดยเน้นการประหยัดพลังงานและประโยชน์ใช้สอย รวมถึงโครงการบริหารจัดการเพื่อการประหยัดพลังงานในมหาวิทยาลัย ซึ่งมหาวิทยาลัยได้ลงนามในบันทึกข้อตกลงความร่วมมือกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค เพื่อศึกษาและหาแนวทางร่วมกันในการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัย เหมาะสม และมีประสิทธิภาพมาใช้ในการบริหารจัดการด้านพลังงานของมหาวิทยาลัย
ในปี ค.ศ. 2021 ยูไอ กรีนเมตริก ได้กำหนดหัวข้อไว้เป็น “Universities, UI GreenMetric and SDGs in the Time of Pandemic” โดยมุ่งเน้นความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยที่มีเป้าหมายในการพัฒนาที่ยั่งยืนและความท้าทายที่ซับซ้อนของโลก ซึ่งแสดงถึงความพยายามของมหาวิทยาลัยในการวางแผนให้เป็น มหาวิทยาลัยสีเขียว แก่ชุมชนทั้งทางด้านสังคม วัฒนธรรมและเศรษฐกิจ ในขณะเดียวกันต้องรับมือกับสถานการณ์แพร่ระบาดของโรค Covid-19 ได้ด้วย
ผลการจัดอันดับของ ยูไอ กรีนเมตริก จะมีส่วนช่วยให้สังคมตระหนักถึงการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ให้ควบคู่กับการรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน และเปลี่ยนการดำเนินชีวิตของผู้คนให้มีส่วนร่วมในการใช้พลังงานและทรัพยากรธรรมชาติได้อย่างรู้คุณค่า ในขณะเดียวกันสังคมมสธ. ของเราก็ได้เรียนรู้จากคะแนนที่ได้รับเพื่อนำมาพัฒนามหาวิทยาลัยร่วมกัน และนำไปสู่การจัดอันดับของโลกที่ดีขึ้นในรอบปีถัดไป
ที่มา: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2565). รายงานการการประชุมสภามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ครั้งที่ 1/2565 วันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2565 เรื่อง ผลการจัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก
สำนักบรรณสารสนเทศ. (2562). บันทึกข้อตกลงความร่วมมือโครงการบริหารจัดการเพื่อการประหยัดพลังงานในมหาวิทยาลัย ระหว่าง มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค [เอกสารจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย หน่วยจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย ฝ่ายบริการสนเทศ สำนักบรรณสารสนเทศ]
สำนักบรรณสารสนเทศ. (2526). คำปราศรัยของ ศ.ดร.วิจิตร ศรีสอ้าน: อธิการบดี มสธ. วาระที่ 2 ใน จดหมายข่าว มสธ. ฉบับที่ 95 สัปดาห์ที่ 2 กุมภาพันธ์ 2526 https://www.stou.ac.th/main/fullnews_general_006.html
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม:
หน่วยจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย ฝ่ายบริการสนเทศ
02-504-7467-68
waraporn.yon@stou.ac.th
libinfoservice@stou.ac.th