วันนี้ในอดีต ย้อนไป 93 ปีที่แล้ว เมื่อ 9 พฤษภาคม 2472 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระราชินี เสด็จทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวง ที่ตำบลโคกโพธิ์ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี ซึ่งเป็นจังหวัดที่สามารถมองเห็นปรากฏการณ์ธรรมชาติครั้งสำคัญของโลกได้อย่างชัดเจน ครั้งนั้นถือเป็นสุริยุปราคาเต็มดวงที่ปรากฏขึ้นเป็นครั้งที่ 3 ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์  

กำหนดการเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสุริยุปราคา ณ จังหวัดปัตตานี

• 8 พฤษภาคม 2472 เสด็จพระราชดำเนินถึงจังหวัดปัตตานีโดยเรือพระที่นั่งมหาจักรี จากนั้นทรงรถยนต์พระที่นั่งเสด็จฯ เยี่ยมสถานที่สำรวจสุริยุปราคา 3 แห่ง ได้แก่ สถานที่สำรวจของนักดาราศาสตร์อังกฤษ บริเวณหน้าสนามของโรงเรียนประจำมณฑลปัตตานี สถานที่สำรวจของคณะดาราศาสตร์ชาวเยอรมัน ณ เนินเขาควนบู และสถานที่สำรวจของกรมแผนที่และกรมชลประทาน ตั้งอยู๋บนยอดเนินโคกโพธิ์ ตามลำดับ แสดงให้เห็นถึงความสนพระราชหฤทัยในวิทยาศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว   

• 9 พฤษภาคม 2472 เสด็จพระราชดำเนินประทับที่สถานสำรวจของนักดาราศาสตร์อังกฤษ ซึ่งอัญเชิญเสด็จมาก่อนชาติอื่น โดยนักดาราศาสตร์ได้จัดกล้องส่องดาวไว้เป็นพิเศษเฉพาะให้ทอดพระเนตร สุริยุปราคาเริ่มจับเวลา 12.09 น. ทางทิศหรดี เวลา 13.34 น. เต็มคราสเป็นเวลามืดมิดนานประมาณ 5 นาที และพ้นคราส(โมกขบริสุทธิ์) เวลา 14.00 น. มีประกายแสง (Corona) แผ่ออกจากดวงอาทิตย์ยาวถึง 130,000 กิโลเมตร 

ในวันเดียวกัน เวลา 19.20 น. พระองค์เสด็จเรือพระที่นั่งมหาจักรี เสด็จสู่ที่สรงพระมรุธาภิเษกสถาน ตามราชประเพณี เพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์ 

• 10 พฤษภาคม 2472 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเลี้ยงอาหารกลางวันบนเรือพระที่นั่งมหาจักรี แก่คณะดาราศาสตร์ชาวอังกฤษและเยอรมัน สมุหเทศาภิบาลมณฑลปัตตานี และคณะกรรมการรับรอง จากนั้น เวลา 16.30 น. เสด็จพระราชดำเนินกลับโดยเรือพระที่นั่งมหาจักรีออกจากหน้าอ่าวจังหวัดปัตตานี 

• 13 พฤษภาคม 2472 เสด็จพระราชดำเนินกลับถึงท่าวาสุกรี กรุงเทพมหานคร ทรงมีพระราชปฏิสัณฐารด้วยเจ้านายข้าราชการตามสมควรแล้ว ทรงรถยนต์พระที่นั่งสู่พระที่นั่งอัมพร

อ่านเพิ่มเติม: นิทรรศการออนไลน์ >> พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จทอดพระเนตรสุริยุปราคาที่ปัตตานี

ทั้งนี้ พระราชกรณียกิจระหว่างเสด็จฯ ทอดพระเนตรสุริยุปราคา ยังทรงรถยนต์พระที่นั่งเสด็จประพาสตามถนนในเมือง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ราษฎรเข้าเฝ้า ทอดพระเนตรการแข่งขันเทนนิสและพระราชทานถ้วยรางวัลแก่ผู้ชนะ ทอดพระเนตรการชนวัว ซึ่งบ้านเมืองจัดให้มีขึ้นถวาย ทอดพระเนตรการร้องเพลงถวายพระพรโดยคณะลูกเสือมณฑลปัตตานี และทอดพระเนตรพิพิธสถานของจังหวัดปัตตานี

สำหรับการเสด็จพระราชดำเนินเยือนมณฑลปัตตานีในครั้งนี้ เป็นการเสด็จฯ ครั้งที่ 2 โดยเสด็จฯ ครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ.2471 เพื่อทรงเยี่ยมราษฎรที่เมืองปัตตานี ยะลา สายบุรี และนราธิวาส

  

เอกสารอ้างอิง

สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี. (2537). จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ภาคปลาย. กรุงเทพฯ: สำนัก.

เรียบเรียงโดย 

รัชกร คงเจริญ บรรณารักษ์ สำนักบรรณสารสนเทศ 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม: 

หน่วยสนเทศสุโขทัยศึกษา ฝ่ายบริการสนเทศ
02-504-7467-68
libinfoservice@stou.ac.th